-Կես խորանարդ մնաց ընթանամ:
-Կարծում էի՝ ավելի խելամիտ կգտնվես, ի վերջո, կդադարես քո այդ անմիտ դասական հաշվարկների սովորույթից: Տեսնում եմ, ժամանակի մեքենան անպտուղ է ընթացել:
_Կարծում եմ, եղբայր, քո դեպքում նույնպես. շարունակում ես շաղախել մարսողական համակարգիդ հիմքից դուրս եկող հնչյունների համաստեղություն ու տարածել այստեղ-այնտեղ...
- Տեսնում եմ՝ տարիները սողունային սովորույթներին հաղթել չկարողացան:
-Եթե հաշվի առնենք մարդկային սովորույթներից մեկը, հեռվից ես եկել, էլ չասեմ տարիներ են անցել. ողջագուրվել է պետք, մարդիկ ենք ի վերջո...
Նա ծերացել էր: Փողոցում հանդարտ քայլքս էի անում, երբ մեքենայի վարորդի ջղաձգված ու շտապողական հայացք նկատեցի: Ես մտաբերեցի այդ մարդուն: Նա մեկն էր իմ ուսուցիչներից: Ծերացել էր. հիրավի, բոլորիս գլխով էլ կգա-կգնա, մի՞թե այդքան արագ, այդքան անսպասելի կամ գուցե սպասելի՞... մարդիկ սիրում են սեթևեթանք ընդհանրապես. ասում են՝ անսպասելի, երբ գիտեն այդ մարդու երակներով հոսած վերջին գույժը: Ապա ո՞ւմ է հարկավոր այդ չբերրի զարմանքն ու տարակուսանքը...Այնուամենայնիվ, շատ էր ծերացել: գուցե բաժին մեղքի գործոնն էր գլուխ բարձրացրել...գուցե վախենում էր, որ այդ մարդու հեռացումով նա վերջնականապես որբ կմնա... Ես այդ որբուկին վհատեցրել եմ:
Մարդիկ չեն ուզում, միտք չունեն միմյանց վհատեցնելու, բայց երբ գալիս է պահը սպասված վեցնում են ջրով լի թասն ու թեքում դեպի քեզ, նրանք չեն ուզում, միտք չունեն, բնավ, բայց հասնում են հոգուդ ամենախոր արմատները ու իրենց գտածոն տեղադրում այնտեղ... ու այնքան են աշխատում այդ ուղղությամբ, ինչպես ամենագծուծ անձրևը, որ չի հագենում հիվանդ մարմնին թրջված տեսնելուց, ևս անգամ դրոշմում իր իշխանությունը նրա մարմնին:
Երբ գալիս է պահն այդ նորից, նրանք կանգնում են, ու չզլանալով իրենց վարմունքում, ներում են խնդրում. չէ որ մարդկային մեծագույն հատկությունը ներելն է. ներե՛նք միմյանց, մարդիկ, քանզի Մեծ է արքայությունը...
Նրա անավարտ մի քանի հնչյունի պակաս արտահայտումից, վերնագրի կիսատ մնալուց այլևս բուժում չկա...
Տարիների մոմե լռությունն ինչպես կարող էր իրեն արտահայտել... նրանց բոլորի անմիտ հարցերին այլևս ինչպե՞ս կարելի էր ճշմարիտ ընթացք ակնկալել... Մի՞թե կարելի առաջին բառեր արտաբերելուց մարդուն հարցնել ողջ է եղե՞լ, թե՞ մեռած... անմտություն... Հիվանդին բուժել առաջին հանդիպման ժամանակ, նույնն է, թե ժամկետանց հաբ տալ ու սպասել նրա ինքնակամ... Մի՞թե կարելի էր առաջին հայացքում լրջություն փնտրել, այնքան լրջություն, որ կարողանա առաջին հանդիպած այգու նստարանին հենվելով մտաբերել մարմնի ջիղով անցկացվող մտորումների այն ողջ ընթացքը:
Տարիների մոմե լռությունն ինչպես կարող էր արտաբերել՝ ասելով այն վիճակագրությունների մասին, որ հնարավոր էին աղետից առաջ... Աղետ, որ կարողանում է ընթացք ունեցող ամեն շարժիչի փոխել իր ուղին: Անգամ, եթե այդ վիճակագրություններից պարզագույն ճշմարտությունը արտաբերած մի քանի անբառ շարժումն էին:
Այդ երեկո ես իմացա նրա ախտածին երակների հոսքի մասին: Այդ հոսքը գուցե մեղմեր այն առաջինի հնարավոր դատապարտյալի տարիները: Դատապարտյալը ամենևին հանցակիր չի համարվում մահկանացուի մահը խլելով: Մահկանացուն հայտնել էր դատապարտյալին իր հնարավոր մահաբեր ընթացքի մասին... Ո՛չ, մահաբեր չէ, այլ այս վերջինին մոտ...
Շար.....ելի
-Կարծում էի՝ ավելի խելամիտ կգտնվես, ի վերջո, կդադարես քո այդ անմիտ դասական հաշվարկների սովորույթից: Տեսնում եմ, ժամանակի մեքենան անպտուղ է ընթացել:
_Կարծում եմ, եղբայր, քո դեպքում նույնպես. շարունակում ես շաղախել մարսողական համակարգիդ հիմքից դուրս եկող հնչյունների համաստեղություն ու տարածել այստեղ-այնտեղ...
- Տեսնում եմ՝ տարիները սողունային սովորույթներին հաղթել չկարողացան:
-Եթե հաշվի առնենք մարդկային սովորույթներից մեկը, հեռվից ես եկել, էլ չասեմ տարիներ են անցել. ողջագուրվել է պետք, մարդիկ ենք ի վերջո...
Նա ծերացել էր: Փողոցում հանդարտ քայլքս էի անում, երբ մեքենայի վարորդի ջղաձգված ու շտապողական հայացք նկատեցի: Ես մտաբերեցի այդ մարդուն: Նա մեկն էր իմ ուսուցիչներից: Ծերացել էր. հիրավի, բոլորիս գլխով էլ կգա-կգնա, մի՞թե այդքան արագ, այդքան անսպասելի կամ գուցե սպասելի՞... մարդիկ սիրում են սեթևեթանք ընդհանրապես. ասում են՝ անսպասելի, երբ գիտեն այդ մարդու երակներով հոսած վերջին գույժը: Ապա ո՞ւմ է հարկավոր այդ չբերրի զարմանքն ու տարակուսանքը...Այնուամենայնիվ, շատ էր ծերացել: գուցե բաժին մեղքի գործոնն էր գլուխ բարձրացրել...գուցե վախենում էր, որ այդ մարդու հեռացումով նա վերջնականապես որբ կմնա... Ես այդ որբուկին վհատեցրել եմ:
Մարդիկ չեն ուզում, միտք չունեն միմյանց վհատեցնելու, բայց երբ գալիս է պահը սպասված վեցնում են ջրով լի թասն ու թեքում դեպի քեզ, նրանք չեն ուզում, միտք չունեն, բնավ, բայց հասնում են հոգուդ ամենախոր արմատները ու իրենց գտածոն տեղադրում այնտեղ... ու այնքան են աշխատում այդ ուղղությամբ, ինչպես ամենագծուծ անձրևը, որ չի հագենում հիվանդ մարմնին թրջված տեսնելուց, ևս անգամ դրոշմում իր իշխանությունը նրա մարմնին:
Երբ գալիս է պահն այդ նորից, նրանք կանգնում են, ու չզլանալով իրենց վարմունքում, ներում են խնդրում. չէ որ մարդկային մեծագույն հատկությունը ներելն է. ներե՛նք միմյանց, մարդիկ, քանզի Մեծ է արքայությունը...
Նրա անավարտ մի քանի հնչյունի պակաս արտահայտումից, վերնագրի կիսատ մնալուց այլևս բուժում չկա...
Տարիների մոմե լռությունն ինչպես կարող էր իրեն արտահայտել... նրանց բոլորի անմիտ հարցերին այլևս ինչպե՞ս կարելի էր ճշմարիտ ընթացք ակնկալել... Մի՞թե կարելի առաջին բառեր արտաբերելուց մարդուն հարցնել ողջ է եղե՞լ, թե՞ մեռած... անմտություն... Հիվանդին բուժել առաջին հանդիպման ժամանակ, նույնն է, թե ժամկետանց հաբ տալ ու սպասել նրա ինքնակամ... Մի՞թե կարելի էր առաջին հայացքում լրջություն փնտրել, այնքան լրջություն, որ կարողանա առաջին հանդիպած այգու նստարանին հենվելով մտաբերել մարմնի ջիղով անցկացվող մտորումների այն ողջ ընթացքը:
Տարիների մոմե լռությունն ինչպես կարող էր արտաբերել՝ ասելով այն վիճակագրությունների մասին, որ հնարավոր էին աղետից առաջ... Աղետ, որ կարողանում է ընթացք ունեցող ամեն շարժիչի փոխել իր ուղին: Անգամ, եթե այդ վիճակագրություններից պարզագույն ճշմարտությունը արտաբերած մի քանի անբառ շարժումն էին:
Այդ երեկո ես իմացա նրա ախտածին երակների հոսքի մասին: Այդ հոսքը գուցե մեղմեր այն առաջինի հնարավոր դատապարտյալի տարիները: Դատապարտյալը ամենևին հանցակիր չի համարվում մահկանացուի մահը խլելով: Մահկանացուն հայտնել էր դատապարտյալին իր հնարավոր մահաբեր ընթացքի մասին... Ո՛չ, մահաբեր չէ, այլ այս վերջինին մոտ...
Շար.....ելի
Комментарии
Отправить комментарий